Wykonywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego (nie) dla każdego sprawcy, który brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej?
W orzecznictwie pojawiały się dwa rozbieżne stanowiska dotyczące możliwości zastosowania wobec skazanego dobrodziejstwa wykonywania kary w systemie dozoru elektronicznego(dalej zwanego SDE), jeżeli skazany jest sprawcą z art.65 § 2 KK, a więc był sprawcą przestępstwa z art. 258 KK.
Dla przypomnienia wskazuję, iż zgodnie z treścią art. 43la kodeksu karnego wykonawczego (dalej zwanego KKW) Sąd penitencjarny może udzielić skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w SDE, jeżeli zostały spełnione łącznie następujące warunki:
- wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego;
- jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary;
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
- osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę, o której mowa w art. 43h § 3;
- odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne, o których mowa w art. 43h § 1.
Problem interpretacyjny budzi zapis punktu 1 powołanego artykułu, a mianowicie jego fragment “ a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego”. Powyższe rozbieżności w wykładni tego zapisu spowodowane są odesłaniem znajdującym się w treści art. 65 §2 KK, zgodnie z którego treścią do sprawcy przestępstwa z art. 258 mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące sprawcy określonego w art. 64 §2, z wyjątkiem przewidzianego w tym przepisie zaostrzenia kary. Niemniej odesłanie to ma de facto charakter iluzoryczny. Wykładnia art. 65 §1 i 2 nie daje dość powodów, aby opisanych w nich sprawców dotyczył wyjątek przewidziany w art. 43la §1 KKW. Przepisy o udzieleniu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w SDE, regulujące sposób wykonania kary nie należą bowiem do wymienionych w art. 65 §1 KK przepisów dotyczących wymiaru kary, środków karnych oraz środków związanych z poddaniem sprawcy próbie. Zauważyć należy, iż użyte przez ustawodawcę w art. 65 §2 KK odesłanie nie jest już tak jasne. Jednakże w literaturze przedmiotu podnosi się, że pomimo, iż w §1 KK mówi się o przepisach dotyczących wymiaru kary, środków karnych oraz środków związanych z poddaniem sprawcy próbie, przewidzianych wobec sprawcy określonego w art. 64 §2, a w art. 65 §2 KK używa się pomniejszonego zwrotu to w praktyce chodzi o tę samą grupę przepisów. Również wykładnia historyczna, systemowa, celowościowa przemawia za argumentacją opwiedzenia się za stanowiskiem, że sprawcy z art. 65 §2 KK może zostać wyrażona zgoda na odbywanie kary pozbawienia wolności w SDE.
W związku z powyższym pragnę wskazać, że w mojej ocenie stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach, wyrażone w postanowieniu z dnia 27 października 2020 r. w sprawie o sygn. akt II AKzw 1708/20 jest słuszne. Postanowienie to poparte jest rozbudowaną argumentacją prawną, wnikliwą analizą systemową, wykładnią historyczną jak i celowościową. Konkludując stoję na stanowisku, że ujemna przesłanka wyłączająca możliwość udzielenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w ramach SDE, określona w art.43la§1 KKW nie obejmuje skazanych w warunkach art. 65 §1 KK, ani za przestępstwo z art. 258§ 1 KK, tj. osób skazanych za udział w zorganizowanej grupie przestępczej. Nie podzielam więc odmiennego poglądu wyrażonego w postanowieniu Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 października 2019 r. w sprawie o sygn. akt II AKzw 1995/19.
Poniżej wskazuje dokładne sygnatury w/w postanowień, co umożliwi Pańswtu zapoznanie się z argumentacją obu Sądów Apelacyjnych:
- Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 października 2020 r. II AKzw 1708/20,
- Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 października 2019 r. II AKzw 1955/19
Jeżeli chcieliby Państwo skorzystać z pomocy prawnej związanej z reprezentacją w postępowaniu wykonawczym to zapraszam do kontaktu.